Dünyanın dört bir yanında yaşayan tanınmış Kürt dil bilimcileri, Kürtçede dil birliğini sağlamak amacıyla iki yıl boyunca yaptıkları çalışmayı “Rêbera Rastnivîsînê” (Doğru Yazım Kılavuzu) adı ile kitaplaştırdı. Kitap, alanında ilk olma özelliği taşıyor.
Türkiye, İran, Kuzey Suriye, Irak Kürdistan Bölgesi ve diasporada bulunan Kürt dil bilimcileri bir araya gelerek standart Kürtçe için ilk adımı attı. Diyarbakır, Mardin ve İstanbul’da gerçekleştirilen toplantılardaki uzun tartışmalar sonucunda dil bilimciler bir konsensüse vardı. Dil bilimciler iki yıldan fazla bir süredir üzerinde durdukları çalışmayı “Rêbera Rastnivîsînê” yani “Doğru Yazım Kılavuzu” adı altında kitaplaştırdı. Kürtçenin standart gramatikal bir yapıya kavuşturulması ihtiyacından doğan kitap, alanında ilk olma özelliği taşıyor.
Kitabın içeriğine dair
Kolektif çalışma ürünü olan kitap, dil bilgisi kuralları, özel ve cins isimler, noktalama işaretleri, yazım kuralları ve anlatım bozuklukları konusunda standart kurallar getiriyor. Kitapta ayrıca Kürt kentleri ile bağlı ilçelerin orijinal isimleri yer alıyor. Mezopotamya Vakfı bünyesinde 2015 yılında bir araya gelen kitapta emeği geçen dil bilimciler şöyle:
Bahîz Omer Ehmed, Bahoz Baran, Behrûz Şûcaî, Deham Evdilfetah, Dilawer Zeraq, Dilbirîn Evdila, Evdilwehab Xalid Mûsa, Malmîsanij, Mahmûd Lewendî, Mehdî Caferzade, Mihemed Teqewî, Mistefa Aydogan, Mikaîl Bilbil, Newzad Hirorî, Samî Tan, Şoreşvan Adil, Zana Farqînî, Zulkuf Ergun.
Amaç dilin kurumsallaşması
Kürt dil bilimcileri, kitabın tüm Kürtler için geçerli olacak dilde ortak kuralları standardize etme ve kurumsallaştırma şeklinde ele alıyor. Kürtçenin standardize edilmesi ile dilin resmi bir statü kazanması çalışmalarının yanı sıra dilin kurumsallaşması ile resmi veya gayrı resmi bağlamlarda dilin geniş bir sosyal, kültürel ve dilsel zeminde kabul edilmesi ve dilde disiplin kazandırmak amaçlanıyor.
Dil bilimciler Diyarbakır’da buluşacak
Standart Kürtçe için bu ilk adımın devamı da gelecek. Çalışmanın devamında detaylandırma ve boyutlandırma yapılacak. Mezopotamya Vakfı, Dünya Anadil Günü olan 21 Şubat gününde kitabı kamuoyuyla paylaşacak. Yayımlanan “Rêbera Rastnivîsînê” kitabı Türkiye, Irak Kürdistan Bölgesi, Kuzey Suriye, İran ve Avrupa’daki Kürt kurumlarına gönderilecek. 25 Şubat’ta Diyarbakır’da bir araya gelecek olan dil bilimcileri bundan sonra yapacakları çalışma üzerinde konuşacak.
Kaynak: gazetekarınca
